Zie ook Sluis.

Deze pagina geeft een overzicht van de evenementen waaraan Sluis deelnam, die Sluis zelf organiseerde of die Sluis elders bezocht. Bij gecombineerde feesten
(rederijkerswedstrijden annex schietwedstrijden) staat, indien bekend, ook de deelneming aan het schieten vermeld.

Bruane 2a verwijst naar Interlokale toneel- en dichtwedstrijden in de Zuidelijke Nederlanden en Luik, 1400-1650. ¹ Op de pagina Netwerken staat een totaaloverzicht van de interlocale contacten van alle rederijkerskamers in Zeeland.

1441 Sluis

Toneelwedstrijd ter ere van Onze Lieve Vrouw (2 juli, Maria Visitatie)

Deelnemers: Mechelen – Dendermonde – Gent (4 ’s heeren cnapen) – Kortrijk (Sinte Barbara; devies: God voedt veel zotten)

Uitgenodigd: Oudenaarde

Prijzen: Kortrijk
^{______________________________
Bron 01: Mechelen: Stadsarchief Mechelen, Stadsrekeningen Mechelen 1440-1441, f. 176v; Zie ook: Autenboer, E. van, Volksfeesten en rederijkers te Mechelen, 1400-1600. Gent 1962, 108.
Bron 02: Dendermonde: Alph. de Vlaminck, ‘Les anciennes chambres de rhétorique de Termonde’, Gedenkschriften van de Oudheidkundige kring der stad en des voormaligen lands van Dendermonde, 8 (1900), 79 noot 3: Item, den bode die van der stede weghen van der Sluys brachte eenen brief van der moralité dat men daer spelen soude ter Visitacien van Onser Vrouwen, daer toe dat dese stede vermaent was , Compte com. 1440-1441.
Bron 03: Dendermonde: Algemeen Rijksarchief Brussel, Rekenkamers nr. 38009, Stadsrekeningen Dendermonde 1440-1441, niet gefolieerd.
Bron 04: Gent: Stadsarchief Gent, Reeks 400, Stadsrekeningen Gent 1440-1441, 326r.
Bron 05: Kortrijk: F.A. Snellaert, ‘Over de Kamers van Rhetorica te Kortryk’, Belgisch Museum, 3 (1839), 6.
Bron 06: Oudenaarde: Stadsarchief Oudenaarde, Stadsrekeningen Oudenaaerde 1440-1441, f. 31v. Zie ook: Ramakers, B.A.M., Spelen en figuren. Toneelkunst en processiecultuur in Oudenaarde tussen Middeleeuwen en Moderne Tijd. Amsterdam 1996, 141, noot 244.}

1442 Sluis

Toneelwedstrijd ter ere van Onze Lieve Vrouw (5 mei)

Deelnemers: Mechelen – Dendermonde – Oudenaarde

Uitnodiging: De uitnodigingsbrief werd in Oudenaarde gebracht op 11 mei 1441 en repte van eenen esbatement van onser vrauwen.

Prijzen: Oudenaarde, eerste prijs
^{______________________________
Bron 01: Mechelen: Stadsarchief Mechelen, Stadsrekeningen Mechelen 1441-1442, f. 174v; Zie ook: Autenboer, E. van, Volksfeesten en rederijkers te Mechelen, 1400-1600. Gent 1962, 108. 
Bron 02: Algemeen Rijksarchief Brussel, Rekenkamers nr. 38010, stadsrekeningen Dendermonde 1441-1442, niet gefolieerd. Zie ook: Alph. de Vlaminck, ‘Les anciennes chambres de rhétorique de Termonde’, Gedenkschriften van de Oudheidkundige kring der stad en des voormaligen lands van Dendermonde, 8 (1900), 80 noot 2: : Ghegeven den ghesellen die ten esbattemente trocken ter sluus., Compte com. 1441-1442.
Bron 03: Oudenaarde: Stadsarchief Oudenaarde, Stadsr. 1440-1441, 31v; Stadsr. 1441-1442, f. 64v. Zie ook: Ramakers, B.A.M., Spelen en figuren. Toneelkunst en processiecultuur in Oudenaarde tussen Middeleeuwen en Moderne Tijd. Amsterdam 1996, 111 en 141, noot 244.
Bron 04: Oudenaarde: Van der Meersch, D.J., ‘Kronyk der rederykkamers van Audenaerde’, Belgisch Museum, 6 (1842), 389: De stad betaelt aen Bussaert Snypin, amman, met zyne speelgenooten, clxxv par. over den cost die sy ghehad hadden int winnen van den upperste prise, die ter Sluus metten esbatemente ghewonnen was.}

1443 Nieuwpoort

Esbattementwedstrijd (10-12 augustus; organisatie De Doornenkroon)

Deelnemers: Gent – Broekburg – Sluis – Veurne – Sint-Winoksbergen – Komen

Uitgenodigd: Dendermonde – Oudenaarde – Damme
^{______________________________
Bron 01: Nieuwpoort: Vandecasteele, M., ‘Een vroeg-15de-eeuws rederijkersfeest te Nieuwpoort’, Jaarboek de Fonteine, 37-38 (1987-1988), 7, bijlage A1:Den voors[creuen] daghe [= 12 augustus] de[n] ghezelle[n] van esbatemente vande[n] stede[n] van ghend bourghe sluus veurne berghe en[de] comene hier co[m]me[n]de ten prise xij canne wiins viij p. viij s, RA Brussel, Chambres des Comptes, toegang I 008, inv.nr. 36746, f. 13r.
Gent: Ibidem, bijlage B1: Jtem ghegheuen by beuele van scepen[en] den ghesellen van der consten die trocken ter nieuwer poort / aengaende den esbatemente / den croeneme[n]te dat ons hee[re] ghecrust was / vp de[n] goeden vrindach te hulpen haren costen ij lb. gro[ot], SA Gent, Stadsrekening Gent, 15 augustus 1442 – 15 augustus 1443, f. 80r.
Bron 02: Dendermonde: Alph. de Vlaminck, ‘Les anciennes chambres de rhétorique de Termonde’, Gedenkschriften van de Oudheidkundige kring der stad en des voormaligen lands van Dendermonde, 8 (1900), 80 noot 3: : It., ghegheven den bode van der Nieupoort die den brief van den esbattemente brachte, daer de stat haren zeghele an stac., Compte com. 1442-1443.
Bron 03: Oudenaarde: Ramakers, B.A.M., Spelen en figuren. Toneelkunst en processiecultuur in Oudenaarde tussen Middeleeuwen en Moderne Tijd. Amsterdam 1996, 141.
Bron 04: Damme: Straeten, E. vander, Le théâtre villageois en Flandre, 2 delen, Brussel 1874-1880.}

1483 Hulst

Toneelwedstrijd (annex schutterswedstrijd, start 5 oktober)
Deelnemers: Gent (De Fonteine, Sint-Barbara) – Aalst – Mechelen – Zaamslag – Dendermonde – Sluis
Schutters: Gouda – Meenen – Gent (2x: oude en jonge gezellen) – Antwerpen – Belle – Eekeloo – Aelst – Mechelen – Zaamslag – Sluis – Dendermonde – Brugge – Axel – vertegenwoordigers van de hertog
^{______________________________
Bron 01: Bruane 2a.
Bron 02: Hulst Stadsrekeningen 109 (1483-1484), f. 59r-60v.}

1486 Sluis

Esbattementen (annex schietspel, mei)
Deelnemers: Biervliet, Gent (Sint-Barbara, Mariën Theeren)
^{______________________________
Bron 01: ARA Brussel 32124, Stadsrekening Biervliet 1485-1486, ff. 15r, 15v en [18v2];
Bron 02: Stadsarchief Gent, Reeks 400, stadsrekeningen Gent 1485-1486, 41v.}

1486 Eeklo

Esbattementen (annex schutterswedstrijd)
Deelnemers: Kaprijke
Schutters: Kaprijke – Brussel – Gent – Aardenburg – Damme – Ieper – Brugge – Axel – Sluis – Oudenaarde – Valenciennes
Prijzen Kaprijke: schoonste intrede, rhetorica (Jacop Moens (presbyter))
^{______________________________
Bron: Keirsbilck, G. van, ‘Letterkundig leven te Kaprijke in de vijftiende en zestiende eeuw’, Jaarboek de Fonteine, 14-15 (1964-1965), 12-13..}

1496 Antwerpen

Landjuweel (kaart 12 maart, intrede te land op zondag 19 juni, te water op maandag 20 juni, initiatief De Violieren, 28 deelnemende kamers)
Sluis deed mee met de intocht te water en kwam per schip op 20 juni.

Deelnemers: Brussel (Violette, Lelie, Den Boeck) – Gent (Sint-Barbara, Fonteine, Sint-Agnete) – Leuven (Lelie, Kersouwe, Pensee, Roose) – Aalst – Mechelen (Peoene) – Oudenaarde – Herentals – Lier (Ongeleerden, Groeiende boom) – Zevekote – Kortrijk – Ieper – Oostende – Bergen op zoom – Hulst – Axel – Dendermonde – Reimerswaal – Sluis – Amsterdam – Nijvel

Uitgenodigd: Diksmuide – Veurne – Oudenburg

Prijzen Sluis: een schaal, een arend, een rozenhoed
^{______________________________
Bron 01: Bruane 2a.
Bron 02: E. Van Autenboer, ‘Een landjuweel te Antwerpen in 1496?’, Jaarboek de Fonteine, 29 (1978-1979)1, 125-150.}

1498 Sluis

Spelen en batementen (Filips de Schone te Sluis, april 1498)

Deelnemers: Sluis: de gezellen van Rethorica
^{______________________________
Bron 01: Janssen, H. Q. en Dale, J.H. van, Bijdragen tot de Oudheidkunde en Geschiedenis inzonderheid van Zeeuwsch-Vlaanderen, vierde deel, Middelburg 1859, 137-138. Het betreft een publicatie van 4 april 1498 vóór Pasen.}

1506 Kaprijke

Diverse spelen met ghenouchten (in de ommegang van Pinksteren)
Deelnemers: Sluis
^{______________________________
Bron 01: Stadsrekeningen Kaprijk 1506-1507, nr. 33.124, f. 12r.
Bron 02: Keirsbilck, G. van, ‘Letterkundig leven te Kaprijke in de vijftiende en zestiende eeuw’, Jaarboek de Fonteine, 14-15 (1964-1965), 37.}

1577 Middelburg (in Vlaanderen)

Spelen van een spel

Deelnemers: Sluis
^{______________________________
Bron 01: Rijksarchief Gent, fonds Middelburg in Vlaanderen nr. 15, stadsrekening Middelburg 1576-1577, n.g.
Bron 02: Middelburg
Bron 03: Sluis}

1613 Amsterdam

Refreinwedstrijd (initiatief Het Wit Lavendel, Brabantse kamer, 7 juli)

Deelnemers: Haarlem (Wijngaertrancken) – Leiden (Orangien Lely, Witte Acoleyen) – Warmond (Roode Madelieven) – Noordwijk (Lely onder den doornen), Breda (Vreugdendal), ’s-Hertogenbosch (Mozes Doorn), Sluis (De Distelbloem) – Antwerpen (Violieren, Olijftak) – Middelburg (Bloemken Jesse) – Gouda (Goudsbloem) – Hazerswoude (Haselenboom) + particulieren

Rederijkers: Gillis van Mullem (devies: Van ’t ouwe ’t nieu) met een Liedeken op de wijse: Ghy Bevenaers als nu by desen. Stockregel: Sy bloeyt schoon aen d’Weetheyts Ranck, genoemd op de Caerte van de uitnodiging (Bron 02: f. S ij rv).

Prijzen: ’t verst komen.
^{______________________________
Bron 01: Boheemen, F.C. van, en Th.C.J. van der Heijden, Met minnen versaemt.De Hollandse rederijkers vanaf de middeleeuwen tot het begin van de achttiende eeuw. Bronnen en bronnenstudies. Delft 1999, 307.
Bron 02: Antwoort Op de Vraghe / uytghegeven by de Brabantsche Reden=ryck Camer ’t Wit Lavender, Uyt Levender Ionst tot Amsterdam. (…). ’t Amsterdam, Ghedruckt by Paulus van Ravesteyn. Voor Abraham Huybrechtsz. Boeckvercooper / wonende by de Oude Kerck / inden Dortsen Bybel. Anno 1613. , f. Sijrv.
Download Antwoord Op de Vraghe etc .}

1641 Vlissingen

Refrein- en liedwedstrijd (initiatief De Blaeu Acoleye)

Deelnemers: Haarlem (Pellicaen, Wijngaertrancken, Witte Angieren) – Leiden (Witte Acolyen, Palmboom) – Gouda (Goudsbloem, Balsembloem) –’s-Hertogenbosch (Mozes Doorn) – Gorkum (Segelbloemken) – Dordrecht (Fonteyn) – Hoorn (De Rood Angieren) – Noordwijk (Lely onder den doornen) – Middelburg (Bloemken Jesse) – Alkmaar (Groen Lauwerier) – Den Haag (Corenbloem), Ketel (Sonnebloem), Hazerswoude (Haselenboom) – Sluis (Distelbloem) – Veere (Witte Lely ende Blaeu Acoleyen) – Maasland (Olijfboom) – Goes (Nardusbloem) – Delft (Rapenbloem) – Zegwaard (Seghblom)

Rederijkers: Zeger Moyaert (devies: ’t Best is goet). Zie ff. L2r, Aa2r, Kk3r en Ss2v. Klik op het foliumnummer voor de teksten van Zeger Moyaert in de DBNL:

• L2r: Sluys. Op de Vrage: Wat oeff’ningh is elck best, en nodighst voor’t gemeen.
• Aa2r: Refereyn Van vier seventhien Regels, op den Regel als volght. Namelijk de regel: Geluckigh is het Landt daer sulcke Volck’ren woonen.
• Kk3r: Sluys in Vlaenderen. De Distel-Blom Liedt Op Den Reghel. Die Godt heeft tot sijn hulp, gheen dingh hem hinder doet. Op de Wijse: Swinters Somers even groen.
• Ss2v: Distel-Blom, Refereyn, Op den Regel, ’t Is ’t werck van Godes geest, te roepen Abba Vader.

^{______________________________
Bron: Iacob Iansz Pick, Vlissings redens lust-hof, beplant met seer schoone en bequame oeffeningen. Vlissingen 1642, f. Yy1v – f. Yy2r. Zie voor de inhoudsopgave de DBNL.
Download Vlissings redens lust-hof etc.}

1684 Bleiswijk

Vraag beantwoorden (4 september)

Deelnemers: Schipluiden (Het Rosmareyn) –Maasland (De Olijfboom) – Noordwijk (Lely onder de Doornen) – Overschie (De Negen Roode Rooseknoppen)– Leidschendam (De Olijftack) – De Lier (De Hoffbloem) – Hoogeveen (De Veenbloem) – Kethel (De Sonnebloem) – Benthuizen (Huysloocksbloem) – Bergschenhoek (De Wilgenbloem) – Berkel (De Berckenboom) –Goes (De Nardusbloem) –Haarlem (De Witte Angieren, De Wijngaertranck).

Uitgenodigd: Zegwaard – Rijswijk (2x) – Katwijk (2x) – ‘s-Gravenhage – Schoonhoven – Monster – Amsterdam – Haastrecht – Hazerswoude – Rijnsburg – Rotterdam – Gouda – Delft – Wateringen – Honselersdijk – Voorschoten – Wassenaar – Maassluis – Beverwijk – Leiden – Oegstgeest – Vlissingen (De Blaeu Acolye) – Hoorn (2x) – Middelburg (Het Bloemken Jesse) – Sassenheim – Waddinxveen – ‘s-Hertogenbosch – Dordrecht – Schiedam – Geervliet – Gorinchem – Veere (De Witte Lely) – Sluis (De Distelbloem) – ‘s-Graveland – Alkmaar – Warmond – Loosduinen – Naaldwijk – Vlaardingen – Leiderdorp – Stompwijk – Pijnakker – Voorburg – Scheveningen – Nootdorp – Zevenhuizen – Westerhey (= Ter Heide) – Zandvoort
^{______________________________
Bron 01: Appollus-Lusthof, Ofte Beroep tot Bleiswijck, Vande Broeders van den Dubbelt Geelen Hoff-Bloem, onder ’t Woordt: Wijckt Ontrouw. (…) Tot Delft / Gedruckt by Cornelis Blommesteyn, (Ordinaris Drucker van de Maeght Rethorika) in de Kromstraetsteeg / in Door Druck Geleert, 1684, ff. A1- A[4].
Bron 02: Boheemen, F.C. van, en Th.C.J. van der Heijden, Met minnen versaemt.De Hollandse rederijkers vanaf de middeleeuwen tot het begin van de achttiende eeuw. Bronnen en bronnenstudies. Delft 1999, 354-355.}

Bronnen

^{1. Bruaene, A.L. van, Om beters wille. Rederijkerskamers en de stedelijke cultuur in de Zuidelijke Nederlanden (1400-1650). Amsterdam 2008, 268. Het boek heeft een achttal digitale bijlagen die inmiddels niet meer beschikbaar blijken via de vermelde www.aup.nl. Geïnteresseerden kunnen hier Bijlage 2a inzien en/of downloaden. Bijlage 2a biedt een overzicht van alle wedstrijden van Vlaamse kamers in de zuidelijke Nederlanden, dat is inclusief het huidige Zeeuws-Vlaanderen. Aan het overzicht is een uitgebreid notenapparaat toegevoegd.} 

^{Laatst bewerkt 19 juni 2020.}