Terug naar overzicht blogs

“In de atlas vind je geografische informatie over de auteurs en werken in de DBNL-collectie, zoals de geboorteplaats van een auteur of het land waarin een bepaalde roman zich afspeelt. De tool omvat vrijwel alle steden en dorpen in Nederland en Vlaanderen, en is voor de rest van de wereld doorzoekbaar op landniveau. Voor Nederland en Vlaanderen zijn zowel hedendaagse als historische kaarten beschikbaar.” [1]

Misschien is niet iedereen bekend met de werking van de DBNL. De Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren presenteert teksten uit de Nederlandse letterkunde, taalkunde en cultuurgeschiedenis. Zij richt zich daarbij op alle eeuwen. Deze digitale collectie is nu uitgebreid met een atlas. Wat houdt deze mededeling in? Ga naar https://dbnl.org/atlas/nevl_standaard.php. Je klikt op Zeeland en dan krijg je: https://dbnl.org/atlas/zl.php?c=0. De plaatsen op de kaart zijn aanklikbaar en onder de kaart kun je eventueel kiezen voor een kaart uit vroeger eeuwen.

Wat is het voordeel van deze aanvulling in de DBNL? Klik als voorbeeld op de plaats Vlissingen. Je krijgt dan een overzicht van auteurs die in Vlissingen geboren zijn. Eronder een overzicht van auteurs die er gestorven zijn, achtereenvolgens gevolgd door literaire organisaties in Vlissingen, literaire werken in verband met Vlissingen en secundaire literatuur in verband met Vlissingen (taalkunde, letterkunde en non-fictie). Je kunt ook direct naar een gewenste categorie gaan door in een kader rechts op je keuze te klikken. Kortom je hebt alles bij elkaar wat er rondom Vlissingen te vinden is in de collectie van de DBNL. In een woord geweldig handig als je over een bepaalde plaats een onderzoek wilt beginnen.

De rederijkers vallen onder de literaire organisaties en de enige vermelding in Vlissingen is de Blaeu Acoleye. Nadere informatie over dit rederijkersgilde is te vinden in het repertorium, maar er is ook informatie over de leden, zo mogelijk met geboorte- en sterftedatum. Als je op bijvoorbeeld Lambrecht Verbrugge klikt, krijg je vier aanklikbare teksten, alle uit Vlissings redens lust-hof uit 1642. Wil je nog meer weten over hem, dan zijn er twee biografische naslagwerken die je direct de aanwezige informatie over Verbrugge geven. Hetzelfde geldt voor aanwezige teksten. Je ziet dan in een oogopslag wie de auteur is en dat alle informatie komt uit de hiervoor genoemde bundel, behalve de teksten van Jeronimus van der Voort. Bij de secundaire literatuur over dit gilde staan Meertens (1943) en Ter Laan (1952) genoemd, 70 jaar geleden dus!. Het wordt de hoogste tijd voor een nieuwe studie over de rederijkers in Zeeland.

Als auteur uit Vlissingen bekijken we Jean Guépin (1715-1766). We constateren dat er over deze schrijver bedroevend weinig informatie aanwezig is in de DBNL: enkele biografieën die elkaar ongetwijfeld napraten en slechts één bron als secundaire literatuur. Zelfs Meertens bleek deze auteur niet te kennen en dat is merkwaardig in de wetenschap dat Guépin heel wat dichtwerken heeft nagelaten. Betje Wolff brengt het er aanzienlijk beter af. Er is aandacht voor een groot aantal oorspronkelijke publicaties (downloadbaar), teksten in andere boeken, biografieën, een lange lijst met secundaire literatuur, geschreven brieven van en over Betje Wolff en tenslotte worden er twee websites vermeld.

Iedere liefhebber van de Zeeuwse letterkunde moet een en ander maar eens zelf uitproberen aan de hand van de eigen interesses. Wat de rederijkersinformatie betreft, kan de website Rederijkers Zeeland verrijkt worden door de in de DBNL vermelde informatie over te nemen en onder te brengen bij de betreffende plaatsen, als tekst of als een downloadbare pdf. Verder is het plezierig om vast te stellen dat het repertorium van Arjan van Dixhoorn nu beter benaderbaar is geworden in de DBNL. Voor de website Jean Guépin valt er in de DBNL weinig te halen. Voor beide sites gaat trouwens op enig moment het omgekeerde gelden: de DBNL kan daar haar informatie ophalen en de websites als bron vermelden.

Tenslotte zij nog opgemerkt dat lang niet alles wat bekend is, al in de DBNL aanwezig is, maar de atlas in de DBNL is een geweldige toevoeging aan het digitale onderzoeksfront.

Bron

[1] Dit citaat is overgenomen van https://neerlandistiek.nl/2021/10/de-atlas/, gepubliceerd op 27 oktober 2021.

Geplaatst door Jan van Loo op 29 oktober 2021.

Terug naar Rederijkers in Zeeland