Tholen

De stadsrekeningen en resolutieboeken van Tholen, evenals enkele kerkrekeningen, zijn getranscribeerd door de ex-archivaris van Tholen, Hans Zuurdeeg. Dit biedt de gelegenheid om alle gegevens over Tholen en de rederijkers bij elkaar te plaatsen. Op de pagina Tholen en in de subtab Downloads van de pagina Schatkamer kan het overzicht van de Thoolse rederijkers gedownload worden: Rederijkers Tholen 1493-1614, versie 31 januari 2021. Hoewel we er tot op heden vanuit zijn gegaan dat de naam van deze rederijkerskamer De Blauwe Schuit was, begint de indruk te ontstaan dat dit de naam was van het schippersgilde naast een bestaand gilde van rederijkers, waarvan de naam onbekend is. Ze worden namelijk steeds separaat vermeld en in de spaarzame resoluties wordt alleen maar gesproken over de kamer van retorica en blijft de naam achterwege. Helaas beschikken we nog over te weinig gegevens om daar voldoende duidelijkheid over te krijgen.

Spaans Toneel

Het is al weer een jaar geleden dat ik een blog schreef over Blij toneel in veere. Centraal daarbij stond, dat Veerse rederijkers uit de tweede helft van de 17e eeuw stukken opvoerden van Spaanse schrijvers. De vraag is of zij dat zelf wisten, maar zij sloten daarmee in ieder geval wel aan bij de heersende mode (van de Amsterdamse Schouwburg). Bij uitgeverij Verloren is onlangs een aardig boekje verschenen met de titel Spaans toneel voor Nederlands publiek. Een hoofdrol in deze publicatie is weggelegd voor het toneelspel Sigimundus, Prins van Polen, dat talloze opvoeringen heeft gekend. Het opvallende aan deze studie is dat vrijwel alle aandacht uitgaat naar opvoeringen in Brussel en Amsterdam. Dat in een provinciestadje als Veere zulke opvoeringen plaatsvonden door lokale spelers is kennelijk bijzonder. Volgens de auteurs vonden opvoeringen in de provincie namelijk vooral plaats door rondreizende gezelschappen, maar in het geval van Veere ging het dus om Veerse rederijkers die in 1660 het spel van Casandra en Karel Baldeus (gedrukt in 1617) opvoerden en De Beklaagelycke dwangh (gedrukt in 1648).

Blom en Van Marion geven achter in hun publicatie een overzicht van alle verschenen Spaanse toneelwerken. Er worden letterlijk tientallen titels vermeld uit de jaren 1641-1767. Vluchtige pogingen om nog meer Spaanse titels te vinden van opvoeringen in de rekeningenboeken van Veere, zijn nog zonder resultaat. Wel werden andere vermeldingen aangetroffen, zoals: Gelovich Hert (1613); Huben Breekrijt (1613); Klucht van niemant en ymant (1656); Hannibal en Scipio (1656); Julius Cesar en Brutus (1658).

Archiefwerk

Maandenlang zaten ze op slot, de archieven. Met ons Zeeuws Archief zaten we zo gek nog niet: veel materiaal online en op verzoek kun je archivalia laten scannen. Gelukkig zijn er meer archieven die zich modern en open opstellen. Dat geldt ook voor het rijksarchief in België: de stadsregisters van dat land staan nu online. Wat kan voor ons het belang zijn? Welnu, afgezien van de Belgische plaatsen, zijn er ook gegevens voorhanden van een aantal plaatsen in Zeeuws-Vlaanderen. Met name van de plaatsen Muiden (St. Anna ter Muiden) en Biervliet is een grote hoeveelheid stadsrekeningen en domeinrekeningen bewaard gebleven. De Belgische site www.arch.be (account aanmaken!) is weliswaar niet de eenvoudigste website om te raadplegen, maar beslist de moeite waard om te onderzoeken. De liefhebbers van Vlaanderen kunnen als volgt te werk gaan. Allereerst klikken ze HIER en kiezen daarna voor ‘IV Stadsrekeningen van het Graafschap Vlaanderen’. Je krijgt dan alle plaatsnamen van dat gebied te zien en vervolgens kies je bijvoorbeeld de plaats Biervliet en bepaal je het jaar van de stadsrekening. Als je daarop hebt geklikt, kom je in een apart scherm. Nu hoef je alleen nog maar van tab te veranderen. Kies voor Gedigitaliseerde archiefdocumenten en de scans van het betreffende rekeningjaar worden zichtbaar. Je kunt ze echter alleen openen als je een (gratis) account hebt aangemaakt… Plezier ermee!

Bronnen

[1] Frans Blom en Olga van Marion, Spaans toneel voor Nederlands publiek, Hilversum 2021.

Geplaatst door Jan van Loo op 30 mei 2021.

Terug naar Rederijkers in Zeeland