Terug naar Rederijkers in Zeeland

DOE OOK MEE!

Het gaat goed met het onderzoeksproject Rederijkers in Zeeland. Zo goed dat we onderhand handen tekort hebben om alle opduikende teksten, namen en plaatsen te ordenen en te onderzoeken. We roepen u op om mee te doen.

Ons project staat open voor nieuwe medewerkers. Eisen stellen we niet, het gaat erom dat je interesse hebt in geschiedenis, in Zeeuwse geschiedenis, dat je graag dingen uitzoekt, opzoekt, ontcijfert, systematiseert, analyseert.

Voor de vele grote en kleine projecten die we onder handen hebben, zoeken we mensen die  geïnteresseerd zijn in geschiedenis, oud schrift, taal, literatuur, toneel, muziek, godsdienst, genealogie, webbeheer, sociale media en publicatie.

We werken individueel én in teamverband. We komen op gezette tijden bijeen voor overleg en afstemming. We doen alles gratis en voor niets, er is geen budget.

Je bent binnen het project vrij om te doen wat je leuk vindt, of interessant of noodzakelijk. Je kan begeleid en op weg geholpen worden door andere medewerkers. Meer toelichting op ons project vind je hieronder.

Neem contact met ons op als je mee wil doen.

OVER HET PROJECT

Het begrip ‘rederijker’ kennen veel mensen wel. Niet altijd in gunstige zin. Er bestaan nogal wat misverstanden over. Ze speelden wel toneel, maar toneelspelers waren ze niet. Ze maakten gedichten, maar dichters vonden ze zichzelf niet. Ze organiseerden feesten en intochten, maar waren geen evenementenbureaus. De rederijkerscultuur is veelvormig.

In alle steden, in veel dorpen waren vanaf pakweg 1450 rederijkers actief, verenigd in plaatselijke rederijkerskamers, ook in Zeeland. Je vond ze van Middelburg tot Hengstdijk, van Zierikzee tot Biervliet. Sommige bestaan nog steeds. De Vlaamse en de Hollandse rederijkerscultuur zijn inmiddels goed gedocumenteerd. De Zeeuwse wordt sinds 2011 aangepakt door vrijwilligers die samenwerken in het Project Rederijkers in Zeeland.

Doel van het project is zoveel mogelijk aan het licht te brengen van die eertijds levendige rederijkerscultuur in Zeeland. Van de kamer van Veere is een enorm archief beschikbaar, van die van Kruiningen niet meer dan een enkele notitie in een rechterlijk archief. Van sommige kamers is heel veel, van andere erg weinig overgeleverd. We brengen dat aan de oppervlakte om te weten te kunnen komen wat ze deden, wat ze wilden, wie ze waren. De rederijkerscultuur is belangrijk om te onderzoeken, omdat ze een stevige rol speelde in de hervormingsdebatten van de 16^e eeuw, maar ook omdat ze de opmaat vormt voor de latere genootschapscultuur en van wat we nu de kennissamenleving noemen.

We zoeken in archieven, ook buiten Zeeland, ook buiten Nederland. In liederenbundels, verzenboeken, stadsrekeningen, schepenakteboeken, rechterlijke en kerkelijke archieven. We fotograferen wat we vinden. We transcriberen teksten, veelal handschriften, tot Word-bestanden. We interpreteren die teksten. We proberen een beeld te vormen van plaatselijke rederijkerskamers, van individuele rederijkers en van hun netwerken.

We worden geleid door prof. dr. Arjan van Dixhoorn, historicus, en prof. dr. Bart Ramakers, neerlandicus. Het is voor alle deelnemers in het project vrijwilligerswerk, ook voor de projectleiders. De deelnemers doen dus wat ze leuk vinden om te doen, of interessant, of noodzakelijk. In werkgroepen en individueel. Je kunt in archieven speuren, teksten transcriberen en analyseren. Je kunt levenslopen van rederijkers reconstrueren, hun netwerken in kaart brengen. Misschien wil je dit soort dingen eerst leren. Dat kan natuurlijk, het Zeeuws Archief geeft van tijd tot tijd cursussen in het ontcijferen van oud schrift. En heel veel is ook al doende te leren. We werken samen in groepen, er is altijd iemand beschikbaar die je op weg helpt bij wat je wil doen.

Je kunt de website voeden met blogs over je resultaten. Er is voldoende materiaal voor een artikel over een tekst of een rederijker, voor een bachelor- of masterscriptie en zelfs voor een promotieonderzoek.
Stuur dan een mail naar de redactierederijkerszeeland@gmail.com.

Enkele voorbeelden van activiteiten van onze projectmedewerkers

• • De werkgroep Walcheren heeft het enorme archief van de rederijkerskamer van Veere (Missus Scholieren) getranscribeerd. Nog niet helemaal klaar, maar de eindstreep is te zien.

• • Er wordt gewerkt aan transcripties van gedichten van de Middelburgse kamer Het Bloemken Jesse.

• • De plaats waar de kamer van Middelburg zich bevond, wordt uitgezocht.

• • Van Walcherse rederijkers worden biografietjes samengesteld.

• • De werkgroep Zeeuws-Vlaanderen doet veel onderzoek in de stadsrekeningboeken van Hulst, Sluis, Axel en andere plaatsen.

• • De werkgroep Zeeuws-Vlaanderen werkt mee aan bronnenuitgaven van het oud archief van de stad Oostburg in samenwerking met de Heemkundige Kring West-Zeeuws-Vlaanderen en het gemeentearchief Sluis.

• • Er wordt onderzoek gedaan naar de Axelse componist Lupus Hellinck. In 2019 is samen met het museum Het Warenhuis een bijeenkomst georganiseerd met enkele lezingen en een concert.

• • Onderzoek naar de raadselachtige verdwijning van de kroniek van de Jacob de Hondt resulteerde in een artikel in het jaarboek Archief 2021 van het Koninklijk Zeeuws Genootschap der Wetenschappen.

• • In het (jubileum) Jaarboek Archief 2019 verschenen twee artikelen van leden van het project. Een over een satirisch toneelstuk uit Hulst en een over de rederijkersspelen van de kamer van ’s-Gravenpolder.

• • Een van de medewerkers richt zich op statuten van rederijkerskamers, voor zover ze zijn overgeleverd. Ze worden opgespoord, gefotografeerd en getranscribeerd.

•  

• • De projectgroep presenteert zijn werkzaamheden van tijd tot tijd aan geïnteresseerd publiek in steeds wisselende plaatsen in Zeeland. We deden dat tot nu toe in Middelburg, Hulst, Veere, Axel en Goes.

• • En er lopen nog tal van kleinere en grotere projectjes, beetje teveel om allemaal op te noemen.

Contact

Voor inlichtingen, aanmeldingen of een oriënterend gesprek kun je contact opnemen met een van de volgende projectleiders en -medewerkers of met de redactie van de projectgroep:

Prof. dr. Arjan van Dixhoorn I a.vandixhoorn@ucr.nl

Prof. dr. Bart Ramakers I b.a.m.ramakers@rug.nl

Jan van Loo (Zeeuws-Vlaanderen) I jvloo65@gmail.com

Bram le Clercq (overig Zeeland) I obwclq@gmail.com

Redactierederijkerszeeland@gmail.com Redactie projectgroep Rederijkers in Zeeland

^{Laatst bewerkt 25 maart 2024.}