Terug naar overzicht blogs

Koninklijke Bibliotheek

De KB is de nationale bibliotheek van Nederland, gevestigd in Den Haag. Zij verzamelt alles wat in en over Nederland verschijnt, van middeleeuwse literatuur tot aan publicaties van vandaag, niet alleen wat gedrukt wordt, maar ook wat digitaal gepubliceerd wordt. Daartoe behoren ook particuliere websites, zoals de onze. De KB heeft te kennen gegeven dat onze website bijdraagt aan het culturele erfgoed van Nederland en dat die daarom behouden moet blijven voor latere onderzoekers. Om die reden heeft de KB een kopie gemaakt van onze site en om de zoveel tijd zal er een update plaatsvinden.

Uit het Zeeuws-Vlaamse is weer een aantal nieuwe vondsten te melden.

1474 Aardenburg in Biervliet

De oudste tot nu toe gevonden vermelding van toneelopvoeringen door Aardenburg is 1486 te Eeklo, waarvan bekend is dat het om het opvoeren van esbattementen ging annex een schutterswedstrijd. Aan dat schieten heeft Aardenburg met zekerheid deelgenomen, over de esbattementen zijn we onzeker. Dat ze wel meededen wordt aannemelijker door het gegeven dat ze in 1474 in Biervliet ook deelnamen aan een gelijkaardige wedstrijd en waarbij duidelijk vermeld staat dat ze kwamen schieten en battementen. Met deze vondst is tevens de oudste vermelding van Aardenburg ruim een decennium opgeschoven van 1486 naar 1474:

Item ten zeluen daghe den lieden van ardenburgh die hier
quamen scieten ende batementen ghesconken twee kannnen
ten vj grooten den stoop eene ghehaelt te pieter de vroe ende
eene te Adriaen meters comt xviij grooten
^{______________________________
Bron: Algemeen Rijksarchief (ARA) Brussel RK 32113, Stadsrekening Biervliet 1474-1475, rubriek Vutghegheuen van scincwijne.}

1506 Sluis in Kaprijk

Diverse spelen met ghenouchten (in de ommegang van Pinksteren)
Deelnemers: Sluis

De rederijkers van Sluis verzorgden diverse optredens waarmee men het publiek vermaakte. Het overzicht van de rederijkersgeschiedenis van Sluis kende de afgelopen maanden diverse aanvullingen. Download de jongste versie: Rederijkers Zeeland versie 18 juni 2020.
^{______________________________
Bron 01: Stadsrekeningen Kaprijk 1506-1507, nr. 33.124, f. 12r.
Bron 02: Keirsbilck, G. van, ‘Letterkundig leven te Kaprijke in de vijftiende en zestiende eeuw’, Jaarboek de Fonteine, 14-15 (1964-1965), 37.}

1509 Axel in Biervliet

Jtem ghegheuen der Retorycke van axele die hier
quamen spelen vp onse Lieuer vrauwen ommeganc

De ommegang van Onze-Lieve-Vrouwe werd gehouden op 15 augustus, de dag van Maria-Ten-Hemelopneming.
^{______________________________
Bron: Algemeen Rijksarchief (ARA) Brussel RK 32140, Stadsrekening Biervliet 1509-1510, folio 7 verso.}

1513 Biervliet

Jtem den ghesellen vanden Rethorycke ouer dat zy vp den zeluen dach
speelden een gheestelyc spel van sinte gheertruud naer dhoude maniere

Dezelfde dag is de dag van de processie op Sinte Gheertruudts dag en dat is 17 maart. En toepasselijker wijs werd het spel van Sinte Geertruud gespeeld.
^{______________________________
Bron: Algemeen Rijksarchief (ARA) Brussel RK 32144, Stadsrekening Biervliet 1513-1514, folio 7 recto.}

1514 Biervliet

Jtem ghesconcken de ghesellen der Rethorycke die als der speelen
feestelic ende battementen toochen

Tot nu toe hadden we in Biervliet alleen het jaar 1486 met een vermelding van de rederijkers. Nu kunnen we voor Biervliet uitgaan van de periode 1486-1514.
^{______________________________
Bron: Algemeen Rijksarchief (ARA) Brussel RK 32145, Stadsrekening Biervliet 1514-1515, folio 9 recto.}

1572 Aardenburg in Kaprijk

Item ghesconcken ende ghepresenteert by den heere ende wet de notabelen vande camere van retorica vander stede van Ardenburch die alhier quamen aen balliu, burchmeestere ende scepenen deser stede te kennen gheven dat hemlieden believen zoude taccorderene ende consenterene om by hemlieden te moghen vertooghen zeker meyspel ende esbatement daerup dyenende, twelcke men hemlieden accordeerde ende niet en quamen midts den trouble van Vlissynghen die naerde begheerte volchde ende comt in presentwyne, vj liber parisis.

De Aardenburgse rederijkers vragen toestemming om een meispel en een esbattement te mogen opvoeren in Kaprijk. Uiteindelijk gaat het optreden niet door vanwege de opstand in Vlissingen in de week van 6 tot 13 april tijdens de Tachtigjarige Oorlog. De Vlissingse bevolking kiest hierbij de kant van de Geuzen en Oranje. Overigens wijst de flinke  kostenpost van 6 pond erop dat er veel mensen bij de ontvangst aanwezig waren dan wel dat er stevig gedronken werd.
^{______________________________
Bron 01: Stadsrekening Kaprijk 1571-1572, nr. 33.119, f. 8r.
Bron 02: Keirsbilck, G. van, ‘Letterkundig leven te Kaprijke in de vijftiende en zestiende eeuw’, Jaarboek de Fonteine, 14-15 (1964-1965), 42.
NB Potter, Frans de en Broeckaert, Jan, Geschiedenis van de Gemeenten der Provincie Oost-Vlaanderen, tweede reeks, tweede deel, Gent 1870-1872, p. 151, vermelden abusievelijk 1542.}

Terug naar Rederijkers in Zeeland