Terug naar overzicht blogs

(Archief)snippers

Met regelmaat komen we zaken tegen die aardig zijn om te publiceren, maar die te weinig informatie bevatten om als blog te versturen. Daarom is besloten om van tijd tot tijd met een aantal van deze (archief)snippers een bericht samen te stellen. Dit bericht bevat de eerste snippers in de reeks.

Paasstijl

In ons vorige bericht [1] is er sprake van een plakkaat tegen loven met als gegeven datum van uitvaardiging: 26 januari 1559. Het betreft hier echter de zogenaamde paasstijl die 3 maanden achterloopt op onze jaartelling. Het nieuwe jaar begint dan pas met Pasen. Volgens onze telling, de nieuwjaarstijl of jaardagstijl, gaat het dan ook om 26 januari 1560.

Lupus Hellinc

Volkomen onverwacht werd ik laatst op de radio verrast met een mis van Lupus Hellinc, te weten Missa Peccata mea (de mis over mijn zonden), gezongen door het Egidiuskwartet. [2] Verrast omdat je deze componist niet dagelijks tegenkomt, maar meer nog verrast om te horen dat deze mis is opgenomen in deel zes van de Leidse Koorboeken. [3] Het deel staat bekend als het misbouc vanwege de 22 missen die erin staan en die werden gezongen op de zondagen in de Leidse Pieterskerk. Dit koorboek dateert van 1565/1566 en dat is dus 25 jaar na de dood van Lupus Hellinc. Tijdens zijn leven was hij als zangmeester verbonden aan Sint-Donaas in Brugge. [4]

Brussel

Onderzoek in Zeeuws-Vlaanderen stagneert nogal eens doordat relevante informatie niet meer voorhanden is. Met name oorlogshandelingen hebben in belangrijke mate bijgedragen aan hiaten in archivale bronnen. Er is echter een mogelijkheid om een deel van de hiaten op te vullen. Zowel de steden als de ambachten in Zeeuws-Vlaanderen hadden tot taak om hun financiën te verantwoorden bij het Hof van Vlaanderen. Dat hield in dat stads- en ambachtsrekeningen in tweevoud werden opgemaakt of dat een klerk van het Hof langskwam om de desbetreffende rekening(en) over te nemen en soms meteen te vertalen in het Frans. De grote vraag is, waar is al dat materiaal gebleven? Aanvankelijk zullen de afschriften in Rijssel terecht gekomen zijn. Wat daarvan nu nog aanwezig is, moet nog worden nagegaan. Zeker is, dat een flink deel vanuit Rijssel terecht is gekomen in het Rijksarchief te Brussel. Een eerste oriëntatie maakt al snel duidelijk dat het de moeite waard is om daar op onderzoek uit te gaan.

Zo is, met wat we tot nu toe hebben gevonden, vast te stellen, dat er in Brussel in ieder geval 17 ontbrekende stadsrekeningen van Hulst aanwezig zijn, waaronder een zestal uit de eerste decennia van de 15e eeuw. Een ander voorbeeld is de stadsrekening van Aardenburg uit het jaar 1309!

Dit es ontfanghen vander poert asise en[de] vander poert goede Int jaer
ons heren alsmen screef M CCC en[de] neghene en[de] doe waren ontfang
hers gielis van hulst en[de] hughe redeward begonnen meye daghe [5]

De Sluise stadsrekening van 1404 is vertaald in het Frans. [6] Onvertaald blijven de namen van personen en de namen van straten. In de afbeeldingen naast deze alinea zien we de namen van La Rue de Pancoucstrate en La Rue du zuuddyck. Het gaat hier om inningen van rente die per straat werden genoteerd, gevolgd door een lijst met de namen van de bewoners met bij hun naam het bedrag van hun betaling. Interessant materiaal voor genealogen!

De vermelde voorbeeldjaren zullen geen informatie verstrekken over rederijkers in Zeeuws-Vlaanderen. Bij het opsporen van deze bronnen zullen we echter beslist stuiten op archivalia die dat wel doen. Naar verwachting komen we dus zeker terug op dit onderwerp met hopelijk interessante vondsten over de rederijkers in Zeeuws-Vlaanderen.

Bronnen

[1] Rederijkers en loven.
[2] Het betreft de uitzending Echo van Eeuwigheid, gepresenteerd door Antoine Bodar op zondag 10 mei. Liefhebbers kunnen de uitzending hier terugluisteren.
[3] Deel 6 is ms. 1443 of codex F uit 1565/1566 en is door het Egidiuskwartet net als de vijf eerdere koorboeken op CD gezet. Meer informatie is te vinden op de website van de Leidse koorboeken. De afbeelding laat vijf van de zes delen zien. Eén deel wordt bewaard in de Lakenhal in Leiden.
[4] Zie voor Wulfaert Lupus Hellinc een blog 13 op onze site.
[5] België, Algemeen Rijksarchief te Brussel, toegangscode I 008, inventarisnr. 31760, Compte Général 1309.
[6] België, Algemeen Rijksarchief te Brussel, Chambre des comptes – Rekenkamer, inventarisnr. 7171, 1404.

Geplaatst door Jan van Loo op 16 mei 2015.

Terug naar Rederijkers in Zeeland