Terug naar overzicht blogs

De rekeningenboeken van de rederijkerskamer Missus Scholieren zijn bewaard gebleven vanaf het jaar 1590, veel bronnen van ouder datum zijn verloren gegaan. Toch valt er flink wat bij elkaar te sprokkelen over de jaren tot 1590, zoals hieronder blijkt.

NB Het is niet bij elk jaar zeker dat het om rederijkers gaat. Die gegevens zijn echter toch opgenomen omdat het toneelopvoeringen betreft.

GA = Gemeentearchief; ZA = Zeeuws Archief; ZB = Zeeuwse Bibliotheek

1464
“Eerst gegeven ende geschenct den gesellen van middelburch die hier een esbatement
speelden ….” [Stadsrekening Veere 1464, bedrag onvermeld]
[Bron: ZB KLUIS 1143 C3 3.1 (collectie Meertens).]

1471
“den gezellen van Reymerswale, die hier ter Vere quamen batementen spelen, gesconken twee poortcannen wijns van XX gr.” [Stadsrekening Veere 1471]
[Bron: Meertens P.J., Letterkundig leven in Zeeland in de zestiende en de eerste helft der zeventiende eeuw, Amsterdam 1943, 98 + noot 196; 112 + noot 275.]

1494
Vere speelt battementen op de Ommegancksdag in Middelburg en ontvangt 12 poortkannen rijnwijn.
[Bron: Kesteloo, H.M., ‘De stadsrekeningen van Middelburg II, 1450-1499, Archief (1881), 106.]

1494
De zondag voor Sint-Maarten (11 november) 1494 was de heer van Veere vanuit Mechelen op het Veerse stadhuis aangekomen, waar hij ‘de rethorike deser stede alsdan hoirde spelen’. Als dank liet de rentmeester de rederijkers wijn en brood brengen.
[Bron: ZA GA Veere 2750, Heren van Veere 1359-1590 inv.nr. 158-162, 161 (1494) f. 50r.]

1495
De gezellen van rethorika van Veere kwamen in 1495 in Middelburg spelen met hun wagenspel in het kader van de ommegang. Zij kregen 12 poortkannen wijn.
[Bron: Kesteloo, H.M., ‘De stadsrekeningen van Middelburg II, 1450-1499, Archief (1881), 91.]

1517
“Betaelt de dekens vande Retorycke van missus tot behulp van vij stallaegen te maken om de vij blyscappen van maria daerop te vertoonen den ommeganck vander vere dat by consente van burgemeesters ende scepenen xvj s. v g.” [Stadsrekening Veere 1517]
[Bron: ZB KLUIS 1143 C3 3.1 (collectie Meertens)]

1519
In de St. Pieterskerk te Middelburg wordt een stellage gemaakt, waarop de rederijkers uit Veere zullen komen spelen en na afloop moet de boel weer worden afgebroken.
[Bron: Zeelands Cronijk Almanach, Middelburg 1786, 1030.]

1530
In 1530 voegde Adolf van Bourgondië de twee Veerse kamers Missus Scholieren en Sint Anna kinderen samen tot de kamer Missus Scholieren met de zinspreuk In reynder jonsten groeyende.
[Bron: ZA GA Veere 2515, 01 akte Adolf van Bourgondië (originele akte uit 1530).]

Handtekening Adolf van Bourgondië in de akte van 1530

1542
Optreden van de kamer bij de huldiging van Maximiliaan van Bourgondië (1514-1558).
“Betaelt Jasper Holre (?) als prince vande camer vande retorica by ordonancie van bur[gemeesters] ende scepenen ter cause van seker oncosten byden gildebroeders gesupporteert int spelen seker spel ende inden triumphe ende huldinge van mijn g[enadige] here.” [Stadsrekening Veere 1542, bedrag onvermeld]
[Bron: ZB KLUIS 1143 C3 3.1 (collectie Meertens)]

1549
Op de eerste mei 1549 kwamen de kamers van ‘Drysen’ (?) in Vlaanderen, Goes, Vere en Vlissingen te Middelburg vóór het stadhuis een spel van sinne spelen. Elke kamer ontving 4 poortstopen rijnwijn.
[Bron: Kesteloo, H.M., ‘De stadsrekeningen van Middelburg III, 1500-1549’, Archief (1881), 352.]
NB Drysen is mogelijk Rijsel.

1563
“Betaelt aen vier speelluyden van middelb[urch] die opden ommeganckxdach voor
theylich sacrament gespeelt hebben xx s.g.” [Rekening van Onze Lieve Vrouwekerke 1563]
[Bron: ZB KLUIS 1143 C3 3.1 (collectie Meertens)]

1565
“Betaalt tot behoef van ’t Gilde van Rhetorica in handen van Willem Cos, de Somme van twee Ponden groo[te]n vl[aem]s. Tvoorn[oemde] Gilde by die van der Weth toegeleit over de coften van dat zylieden twee dagen voor ’t Stadhuis in der Maant van Augustus anno dezer Rekening gespeelt hebben, als ’t blykt by een Ordonnantie hier overgelegt, dus hier dezelve . . . . £ 2.” [Stadsrekening Veere 1565, f. 91v]
[Bron: Tollé, H.A., Iets van Henric Antoni Tollé, predikant te Vere, Veere 1790, 54.]

1568
Toetreding Jan Marcxen tot De Missus Scholieren.
[Bron: ZA GA Veere 2515 – 03 Rekeningenboek 1590 1659 (1605) f. 47v]

1568
“Betaelt Gillis Cornelis ende …. consorten speeluyde[n] van middelburch de somme van twintich scell[inghen] groo[te]n ter cause dat zylieden opden ommegancxdach inde processie gespeelt hebben voor theylige sacrament alst blyct by quitancie hier over gelevert, dus hier de selve …. xx s.g.“ [Rekening van Onze Lieve Vrouwekerke 1568]
[Bron: ZB KLUIS 1143 C3 3.1 (collectie Meertens)]

De notitie van Meertens

1569
Toetreding Antheunis Bouwenssen tot De Missus Scholieren.
[Bron: ZA GA Veere 2515 – 03 Rekeningenboek 1590 1659 (1605) f. 47v]

1573
Toetreding Cornelis den Ram tot De Missus Scholieren.
Toetreding Antheunis Bos tot De Missus Scholieren.
[Bron: ZA GA Veere 2515 – 03 Rekeningenboek 1590 1659 (1605) f. 47v-48r.]

1574
Toetreding Matthys Janssen van Eepen tot De Missus Scholieren.
[Bron: ZA GA Veere 2515 – 03 Rekeningenboek 1590 1659 (1605) f. 47v]

1574
“Pernelle Jansd: Ketelaar, Weduwe van Willem Cos, eertyds Prins van de Rederykkamer te Vere, op den 17 Aug: 1574, de Somme van vier Ponden vl[aem]s. vastgemaakt, verbindende daar voor haar Huis, staande in de Capelstraat dezer Stad, om daar van, gelyk zy, voor Burgem[eesters] en Schepenen verklaarde, tot haar ’s Mans zalige Gedagtenis, en tot haarer memorie, een zilveren Kop te maken; gelyk dan ook in ’t Jaar 1595 voor die £ 4 – een, zilvere Beker gemaakt is ten dienste van deze Kamer, met de bloeme van deze Kamer daar opgesneden.” [Stadsrekening Veere 1574]
[Bron: Tollé, H.A., Iets van Henric Antoni Tollé, predikant te Vere, Veere 1790, 54-55.]

1577
Toetreding Adryaen Bouwenssen Muynck tot De Missus Scholieren.
[Bron: ZA GA Veere 2515 – 03 Rekeningenboek 1590 1659 (1605) f. 47v]

1578
Toetreding Jan Cloutynge tot De Missus Scholieren.
[Bron: ZA GA Veere 2515 – 03 Rekeningenboek 1590 1659 (1605) f. 48r]

1579
Toetreding M[eeste]^r Thomas Kerreman tot De Missus Scholieren.
[Bron: ZA GA Veere 2515 – 03 Rekeningenboek 1590 1659 (1605) f. 47v]

1580
Toetreding Jan Cornelissen tot De Missus Scholieren
[Bron: ZA GA Veere 2515 – 03 Rekeningenboek 1590 1659 (1605) f. 48r]

1580
In de inventaris van de kamer bevinden zich “2 Groote tinnen Kannen van ‘tjaar 1580 met ’t blazoen daar opgesneden.” Het is niet bekend bij welke gelegenheid de kannen gewonnen dan wel aangeschaft zijn.
[Bron: Tollé, H.A., Iets van Henric Antoni Tollé, predikant te Vere, Veere 1790, 56.]

1581
“Caerle van Os Prince van der Camer van Rhetorica betaalt de Somme van zes ponden gr[ooten] vl[aem]s by die van der Weth derselver Camer gepresenteert, omme te helpen vervallen de oncosten by der zelver Camer gesupporteert ten opziene van twee spelen, en een esbattement by henluiden gespeelt ter blyder Incompste ende huldiging van zyne E X C E L [LENTIE] voorn[oemd], als Marquis dezer stede, als blykt by de Ordonnantie,” enz. [Stadsrekening Veere 1581, f. 68v]
[Bron: Tollé, H.A., Iets van Henric Antoni Tollé, predikant te Vere, Veere 1790, 54.]

1581
Toetreding Cornelis Adryaenssen tot De Missus Scholieren
[Bron: ZA GA Veere 2515 – 03 Rekeningenboek 1590 1659 (1605) f. 47v]

1588
“Caerle van Os prince vande Camer van Rehtorycka betaelt twintig schelling groot vlaams om[m]e dat hen by die vande Weth geschoncken wert op den verzworen maendach dus hyer xx sc[hellingen] gr[ooten].” [GA Veere 1353, rekening van Pieter Reygersberch voor stad en kerk van Vere 1588, f. LXXI v]
[Bron: Veere GESCHIEDENIS]

1588
“Caerle van Os, betaelt vyer pont groten vlaams hem by die vander Weth toegheleyt in […] sal van zyne diensten binnen de jaere xvC.LXXXVIIJ tyt alse reekeninghe gedaen volgende d’ordonnantie daer van […] dus hyer iiij pond grooten.” [GA Veere 1353, rekening van Pieter Reygersberch voor stad en kerk van Vere 1588, f. LXXXI v]
[Bron: Veere GESCHIEDENIS]

1589
Op 8 januari 1589 organiseerde rederijkerskamer De Aerentgens / De Plompkens van Arnemuiden een wedstrijd voor de Walcherse kamers. Ongetwijfeld behoorde Veere tot de uitgenodigde kamers.
[Bron: Arnemuiden GESCHIEDENIS]

Geplaatst door Jan van Loo op 12 april 2017.

Terug naar Rederijkers in Zeeland