Terug naar overzicht blogs
Met dit bericht wil ik u opmerkzaam maken op de jongste pagina van onze website https://rederijkerszeeland.wordpress.com/. Onder de tab Schatkamer heb ik een groot aantal bruikbare bronnen met links vermeld, die waardevol zijn om te raadplegen bij onze activiteiten en onderzoeken in verband met het Rederijkersproject Zeeland.
Uiteraard ontbreekt de provincie Zeeland niet in de verwijzingen, maar het merendeel van de links is van algemene aard. Via die algemene bronnen kan men dan met zoektermen toch uitkomen bij de Zeeuwse bronnen.
Hoewel het om een redelijk aantal verwijzingen gaat, is het heel goed mogelijk dat er nog nuttige databanken of sites zijn, die ontbreken. Aarzel dan niet om die in een reactie te melden. Om het geheel overzichtelijk te maken zijn de verschillende disciplines in rubrieken ondergebracht. Deze worden onderling gescheiden door afbeeldingen van blazoenen van Zeeuwse rederijkerskamers.
Rubrieken
- Rederijkerskamers
- Zoekmachines en zoeken
- Taal: woordbetekenis, etymologie, spelling, Latijn
- Boeken, kranten, tijdschriften
- Gedichten, liederen, toneel
- Religie: bijbels, protestantisme, heiligen, feestdagen, mythologie
- Genealogie: archieven, Nassau, personen, biografie, terminologie
- Geschiedenis, cartografie, afbeeldingen
- Varia: VOC, geld, tijd, huizen, beroepen, gewichten
Veere
Rederijkerskamers
De Bibliotheek der Nederlandse Letterkunde, kortweg de DBNL, is een uitermate belangrijke bron om te raadplegen, omdat op diverse deelgebieden uit de neerlandistiek zeer bruikbare informatie geboden wordt. Dat geldt in de eerste plaats voor de repertoria van de rederijkerskamers van de noordelijke Nederlanden en de zuiderlijke Nederlanden met een inhoudsopgave op de naam van de kamers. Ze kunnen samen ook integraal geraadpleegd worden en zijn dan alfabetisch gerangschikt, naar keuze op plaatsnaam, provincie of zinspreuk. Op deze website zijn de 3 repertoria permanent aanklikbaar op elke pagina via de links in de rechterkolom. De noordelijke Nederlanden zijn voorts onderzocht door B. Boheemen en Th. C.J. van der Heijden en het resultaat is te raadplegen in hun Retoricaal Memoriaal.
Arnemuiden 1578
Zoekmachines en zoeken
Vergeet niet ook de ‘gewone’zoekmachines te gebruiken en wissel ze eens af. Hieronder volgen enkele belangrijke zoekmachines voor Nederland.
google | ixquick | ilse.nl | altavista | zoek.nl | lycos.nl | msn | vinden.nl
Ewout Sanders heeft een handleiding geschreven voor slimmer zoeken op internet. Zijn nuttige boekje EHBO voor e-onderzoek is gratis te downloaden. Dezelfde informatie is ook online te lezen. Eenzelfde aanpak geldt voor Digitaal schatgraven bij de KB, de nieuwste zoekgids van Ewoud Sanders. Digitaal schatgraven bij de KB bestaat uit drie hoofdstukken met zoekvoorbeelden en veel illustraties. Het eerste hoofdstuk beschrijft verschillende bronnen die vrij toegankelijk zijn, het tweede bronnen waarvoor een KB-lidmaatschap nodig is. Het derde hoofdstuk gaat uitvoerig in op de zoekmogelijkheden van Delpher (zie hieronder) waar meer dan een miljoen Nederlandse boeken, kranten en tijdschriften uit de periode 1618-1995 zijn te vinden.
Arnemuiden 1580
Taal: woordbetekenis, etymologie, spelling, Latijn
- Zeer bruikbare informatie vind je in het Middelnederlands Woordenboek (MNW) en in het Woordenboek der Nederlandse Taal (WNT) als je op zoek bent naar de betekenis van een woord. Ze zijn te raadplegen via http://gtb.inl.nl/. Door het ontbreken van vaste spellingvoorschriften in vroeger eeuwen, is het raadzaam om bij het zoeken verschillende schrijfvarianten uit te proberen.
- Voor de etymologie (de herkomst) van een woord, raadpleeg je de etymologiebank van het Meertens Instituut.
- Het letterkundig lexicon van De Bibliotheek der Nederlandse Letterkunde (DBNL) geeft uitleg over tal van woorden uit de neerlandistiek, dus ook over de begrippen uit het rederijkersjargon.
- De Woordenlijst van de Nederlandse taal, beter bekend als het Groene Boekje ondersteunt ons in het gebruik van de officiële spelling. Voor concrete vragen over taal en spelling is uitleg te vinden op taaladvies.net.
- Van de vreemde talen is met name het Latijn van belang. De bekendste bron hiervoor is www.latijnnederlands.nl. Op de site van Hein Pragt vind je de vertaling van Latijnse spreuken, citaten en uitdrukkingen. Er zijn diverse sites met uitleg over Latijn in archivalische en genealogische bronnen, zoals:
– www.geneaknowhow.net/faq/latijn/latijn-open.htm (woordenlijst met onder andere Latijn in kerkregisters en neo-Latijnse woorden die niet voorkomen in klassiek-Latijnse woordenboeken),
– http://tonput.home.xs4all.nl/latijn/latidx.html (woordenlijst) en
– http://www.columbia.edu/acis/ets/Graesse/contents.html (plaatsnamen in Latijn).
Hengstdijk (voorzijde)
Boeken, kranten, tijdschriften
- Dé nieuwkomer op dit gebied is Delpher met een indrukwekkende hoeveelheid naslagwerken aan boeken, kranten en tijdschriften. De uitgebreide mogelijkheden tot zoeken, online bekijken en/of te downloaden maken deze site onmisbaar. Neem eens een avondje de moeite om de mogelijkheden van deze site te ontdekken en uit te proberen. Ook de Googlecollectie met de boeken uit de KB is via het menu in Delpher benaderbaar. Een overzicht van alle kranten in Delpher is als pdf te downloaden.
- Onmisbaar voor het oude Nederlandse boek blijft de Short-Title Cathalogue Netherlands ofwel de STCN, ook te benaderen via www.bibliopolis.nl, de site voor de geschiedenis van het gedrukte boek in Nederland.
- Aangezien de verschillende sites niet kunnen integreren blijft het nog steeds van belang om voor het oude Nederlandse boek ook te zoeken in de sites http://books.google.com/ en http://www.earlydutchbooksonline.nl/
- De rubriek Boeken uit de kast van het Huygensinstituut kan niet onvermeld blijven. Dit instituut digitaliseert historische bronnen. Het betreft onder meer delen uit de bekende reeks Rijks Geschiedkundige Publicatiën, 450 delen met documenten over de geschiedenis van Nederland. Maar ook andere publicaties zijn op deze manier gedigitaliseerd.
- Een bijzondere bron voor het gratis downloaden van wetenschappelijke naslagwerken is http://www.oapen.org/home. Onder de verkrijgbare titels bevinden zich ook enkele moderne rederijkersstudies.
- Verrassende ontdekkingen kun je tegenkomen op de website van Antiquariaat A.G. van der Steur met een schat aan informatie over manuscripten, documenten, prenten, boeken en dergelijke. Alle uitgegeven catalogi zijn online te raadplegen.
- De Krantenbank Zeeland van de Zeeuwsche bibliotheek mag niet ontbreken. Voor ons doel is de Middelburgsche Courant van belang, omdat deze vanaf 1758 (met hiaten) is te bekijken.
- De titels van het tijdschrift De Wete zijn te vinden via de website van de Heemkundige Kring Walcheren. Een deel van de artikelen is te downloaden in pdf.
Hengstdijk (achterzijde)
Gedichten, liederen, toneel
Middelburg
Religie: bijbels, protestantisme, heiligen, feestdagen, mythologie
- Er zijn diverse mogelijkheden om de verschillende bijbels digitaal te bekijken of te downloaden. DANS heeft zicht gespecialiseerd in digitale tekstuitgaven, niet alleen voor bijbels, maar bijvoorbeeld ook voor psalmberijmingen en liedbundels. Voor sommige bronnen moet je eerst inloggen, maar een account is snel aangemaakt en gratis.
- Andere geschikte bijbelsites zijn www.bijbelsdigitaal.nl en www.statenvertaling.net. De laatste verbindt de bijbel met kunst en biedt ook een pagina met kanttekeningen op de Statenvertaling van 1637.
- Het Biografisch Lexicon van het Nederlandse Protestantisme is te bekijken via www.historici.nl.
- Voor informatie over heiligen biedt www.heiligen.net de nodige uitleg inclusief een heiligenkalender en tal van afbeeldingen. Het Meertens Instituut besteedt aandacht aan de beschermheiligen in Nederland en Vlaanderen. Ook biedt het een databank over bedevaartplaatsen in Nederland. Een beknopt overzicht van de meest bekende feest- en gedenkdagen is te vinden via www.geneaknowhow.net.
- De oude godenwereld zien we vertegenwoordigd in de mythologie. Enkele sites:
Een startpagina over mythologie, Griekse mythologie en Romeinse mythologie.
Sint Annaland
Genealogie: archieven, Nassau, personen, biografie, terminologie
- Voor archieven in Zeeland zijn van belang het www.zeeuwsarchief.nl, de overzichten op www.geneaknowhow.net met tal van doorverwijzingen naar archiefsites met data of met links naar pdf-informatie en de verzamelsite www.archieven.nl. Het archief van de Nassause Domeinraad, van belang voor Veere, Vlissingen en Domburg is te raadplegen via www.gahetna.nl.
- Voor familieonderzoek bezoek je natuurlijk de site van het Centraal Bureau voor Genealogie, het CBG, waar je, na het invoeren van een naam, snel een overzicht hebt van de resultaten. Een andere interessante bron is www.familiearchieven.nl. De vermoedelijk grootste gegealogische databank ter wereld is familysearch.org.
- Voor gegevens over personen, zoals DTB-gegevens hebben we een geweldige bron aan www.zeeuwengezocht.nl. Veel bruikbare informatie is verder te vinden op de website van Genealogisch Centrum Zeeland. Het archief van deze stichting is ondergebracht in het Zeeuws Archief.
- Een zeer handig instrument voor biografische gegevens is het Biografisch Portaal van Nederland. Bij elke treffer wordt je doorverwezen naar sites met de verlangde informatie. Op deze wijze staan er ruim 80.000 beschrijvingen van personen tot je beschikking.
- Wil men direct zoeken in Zeeland, dan is de Levensberichten van Zeeuwen (2 delen) door Frederik Nagtglas aan te raden of Geletterd Zeeland van Pieter de la Ruë, alledrie te downloaden.
- André Dumont heeft een uitgebreid overzicht gemaakt van genealogische termen (23.000 trefwoorden!) dat hier gratis is te downloaden.
- Een juridisch compendium aan de hand van het Practicyns Woordenboekje uit 1785 op de Hollandse Genealogische Databank verklaart tal van rechtstermen. Een glossarium van verouderde rechtstermen is te bekijken via openlibrary.org.
Oud-Vossemeer
Geschiedenis, cartografie, afbeeldingen
- Het geheugen van Nederland verbindt je met maar liefst 100 instellingen. Tik eens een plaatsnaam in of een trefwoord. De resultaten zijn vaak verrassend. Zoeken in het Nationaal Archief doe je via www.gahetna.nl.
- De Digitale Bibliografie Nederlandse Geschiedenis, de DBNG, is een online bibliografie over de Nederlandse geschiedenis van prehistorie tot heden. De DBNG bevat al meer dan 200.000 titels van boeken, tijdschriften, artikelen en online publicaties over de Nederlandse geschiedenis.
- Het Huygensinstituut kan niet onvermeld blijven. Dit instituut digitaliseert historische bronnen. Het betreft onder meer delen uit de bekende reeks Rijks Geschiedkundige Publicatiën, 450 delen met documenten over de geschiedenis van Nederland. Bekijk het (onvolledige) overzicht van de titels uit deze reeks. Maar ook andere publicaties zijn op deze manier gedigitaliseerd. Er kan tevens gezocht worden via www.historici.nl.
- Om je op weg te helpen op je zoektocht naar oude land- en stadskaarten in Nederland, is er voor de cartografie een handige startpagina.
- GeoWeb Zeeland biedt de mogelijkheid om kaarten van uit verschillende eeuwen (transparant) over elkaar heen te leggen, zodat de veranderingen zichtbaar worden, prettig en handig. Beschikbare oude kaarten zijn die van Jacob van Deventer 1560 en Hattinga 1750. Om alle mogelijkheden van de site optimaal te benutten verdient het aanbeveling om eerst de handleiding door te nemen.
- De stedenkaarten van Joan Blaeu uit 1649 zijn aanklikbaar op de overzichtskaart (ca. 1681) van de Zeventien Provinciën in de Lage Landen van Nicolaas Visscher.
- Zelandia Illustrata, de historisch topografische atlas van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen, wordt beheerd door het Zeeuws Archief. Via de website van het Zeeuws Archief kan worden gezocht in meer dan 20.000 afbeeldingen.
- Voor de Nederlandse geschiedenis in beeld raadpleeg je de collectie van de Atlas van Stolk.
- Het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie, RKD, was voorheen het Iconografisch Bureau. Met een klik op start RKD Explore kun je via een zoekterm of via rubrieken als auteur, prenten of portretten, zoeken in de database.
- Even interessant om te doorzoeken is de website van het Rijksmuseum. Hier kun je met een zoekterm en eventuele verfijningen met diverse mogelijkheden de site doorzoeken.
- Een zoektocht naar een schilder of schilderij kan goed beginnen bij de schilderijen-site. Je vindt er bijvoorbeeld biografieën, links naar musea en een encyclopedie.
Domburg
Varia: VOC, geld, tijd, huizen, beroepen, gewichten
Geplaatst door Jan van Loo, laatst bijgewerkt 22 april 2014.
Terug naar Rederijkers in Zeeland
