Persbericht: Mee een schien

10 mei 2025

De kermis in Westkapelle, een traditie uit de middeleeuwen

In de vuurtoren van Westkapelle is sinds eind april een tentoonstelling te zien die gewijd is aan de cultuur van Westkapelle, met  foto’s van de Zeeuwse fotograaf Ruden Riemens.

De expositie en het later te verschijnen boek over de bijzondere cultuur van Westkapelle zijn een onderdeel en uitwerking van het Project 1323 van het KZGW. In dit project is Westkapelle een van de plaatsen van herinnering: hier werd in juli 1253 een veldslag uitgevochten door Vlamingen en Hollanders om de macht in Zeeland, die gewonnen werd door de laatsten.

Centraal in de expositie staat de kermis van Westkapelle waarvan de oorsprong teruggaat naar die veldslag uit de late middeleeuwen. Sinds jaar en dag is het gaaischieten verbonden aan de kermis. Ook daarvan ligt de oorsprong waarschijnlijk in de middeleeuwen, net als het ringsteken. Het ringsteken en sjeesjesrijden zijn het derde en vierde onderwerp waar de expositie aandacht aan besteedt. Ook zij waren tot voor kort met de kermis verbonden.

De vuurtoren van Westkapelle is een bouwwerk dat nagenoeg iedereen kent. Minder bekend is dat de vuurtoren onderdeel was van de Sint-Willibrorduskerk, die gebouwd werd tussen 1458 en 1470. Die kerk kwam in de plaats van een oudere parochiekerk die onder een nieuw-aangelegde dijk was verdwenen. Die oude parochiekerk, ook gewijd aan Sint Willibrord, was gebouwd tussen 1000 en 1050 en was de westelijk gelegen kapel, waaraan Westkapelle zijn naam te danken heeft.

Westkapelle had een bijzondere band met Sint Willibrord: het verhaal wil dat hij daar in 695 voet aan wal in Walcheren zou hebben gezet om het christendom te verspreiden. Sinds de elfde eeuw werden in Westkapelle relieken van Sint Willibrord vereerd, stukjes bot die waren geschonken door de Abdij van Echternach in Luxemburg, waar Willibrord is gestorven en begraven. Diezelfde relieken werden in juli 1253 meegedragen in de slag bij Westkapelle waar de Hollanders en Vlamingen vochten om de macht over Zeeland. Deze overwinning van de Hollanders werd sindsdien herdacht met een processie die tot rond 1572 vanuit Westkapelle over het eiland Walcheren trok, waarin de relieken werden meegedragen. Na de processie werd een jaarmarkt gehouden waarbij het economische verkeer werd gecombineerd met volksvermaak: de kermis.

De kermis in Westkapelle is een van de oudere kermissen in Nederland die nog steeds plaats vindt. Tijdens de kermis vindt het gaaischieten plaats, waarvan de oorsprong waarschijnlijk ook in de middeleeuwen ligt. Ook het ringsteken dat kortgeleden van de kermis is afgesplitst heeft oude wortels in deze streek. In feite vormen deze rituelen samen de unieke cultuur van Westkapelle.

Project 1323
Westkapelle is één van de plaatsen van herinnering van Project 1323 van het KZGW, dat hiervoor samenwerkt met de Stichting Cultuurbehoud Westkapelle. Met verhalen rond de Vrede van Parijs van 1323 vertelt het project over de middeleeuwse oorsprong van het graafschap Zeeland in de Scheldregio, gelegen tussen de ooit zo machtige graafschappen Holland en Vlaanderen. Later dit jaar verschijnt er een boek van het KZGW en de Stichting Cultuurbehoud Westkapelle waarin de verhalen van Westkapelle en de foto’s van Riemens zullen worden gepresenteerd.

Voor meer informatie:
Download de bijbehorende PDF
Stichting Cultuurbehoud Westkapelle, Jan Kaland 06 23 53 26 03 westkapellecultuurbehoud.nl
KZGW, Werkgroep Cultuurhistorie, Gerard van Keken 06 46 34 75 48 1323.info

Afbeelding: De Suikerspin ©Ruden Riemens te zien op de tentoonstelling ‘Mee een Schien’