Onderzoek naar Vikinginvloed binnen Zeeuwse archeologische vondsten

8 april 2016

'hakzilver' uit de archeologische collectie van het KZGW gemaakt door G. van der Hoogte.

Onderzoek naar Vikinginvloed binnen Zeeuwse archeologische vondsten

Dinsdag 22 februari bracht de Vlaamse onderzoeker Pieterjan Deckers, postdoctoraal onderzoeker van de Vakgroep Kunstwetenschappen en Archeologie aan de Vrije Universiteit Brussel, alsmede de Deen Torben Trier Christiansen, Museumsinspektør van de gemeente Ålborg, een bezoek aan het Zeeuws Archeologisch depot van de SCEZ om ‘Vikinginvloed’ op middeleeuwse voorwerpen die gevonden zijn op het strand van Domburg – Oostkapelle te bestuderen.

Deze voornamelijk bronzen en zilveren voorwerpjes, zoals mantelspelden, haarnaalden en toiletgerei, zijn vooral in de 19^de en 20^ste-eeuw verzameld. Ze zijn afkomstig uit de graven van enkele grafvelden die op het strand benoorden Oostkapelle na hevige stormen af en toe blootspoelden. Ook van het bijbehorende middeleeuwse dorp waren de resten van de gebouwen en straten soms zichtbaar. Oorspronkelijk lag dit dorp natuurlijk binnen de duingordel, maar de wind had de kustlijn in de loop van de eeuwen steeds verder landinwaarts verplaatst; nu ligt alles verder weg in zee. De voorwerpjes die gevonden werden, zijn aangekocht of geschonken en toegevoegd aan de collectie van het Zeeuws Genootschap.

Depotbeheerder Henk Hendrikse toonde ook enkele vondsten die zich in de collectie van de Zeeuwse Archeologische Dienst bevinden en afkomstig zijn uit de opgraving van 2010 binnen de ringwalburg van Domburg. Ringwalburgen werden aan het eind van de 9^de eeuw opgericht om de plaatselijke bevolking te beschermen tegen de aanvallen van Vikingen die met hun drakenschepen de kusten van West-Europa onveilig maakten.

De Genootschapscollectie bleek een dierenfibula te bevatten die mogelijk een missing link is, een overgangsvorm tussen twee bekende vormen. Ook over het betaalmiddel van de Vikingen – zij sloegen geen munten, maar hakten bij wijze van betaalmiddel stukjes van een staafje zilver af; de collectie van het Zeeuws Genootschap bevat enkele stukjes ‘hakzilver’ – werd een belangrijke ontdekking gedaan. De massa van het hakzilver is inmiddels bepaald. Na verder onderzoek hopen Deckers en Christiansen er deze zomer meer over te publiceren.

Pieterjan Deckers promoveerde in 2014 aan de Universiteit van Brussel met ‘Between Land and Sea, Landscape, Power and Identity in the Coastal Plain of Flanders, Zeeland and Northern France in the Early Middle Ages (AD 500-1000)’. Hiervoor verrichtte hij veel onderzoek in Zeeland, onder andere in de archeologische verzameling van het Zeeuws Genootschap.

Torben Trier Christiansen werkt op dit moment aan de Universiteit van Aarhus aan zijn promotieonderzoek over de ontwikkeling van nederzettingspatronen en de economie gedurende de Late IJzertijd en de Vikingtijd nabij de Limfjord in Noord-Jutland. Op studiebezoek in Brussel nam hij de kans om de Zeeuwse middeleeuwse artefacten te kunnen bekijken met beide handen aan.

Links Pieterjan Deckers, midden Torben Trier Christiansen, rechts Aagje Brugman. De foto is gemaakt door H. Hendrikse.

Links:
Zeeuws Genootschap: www.zeeuwsgenootschap.nl
SCEZ: www.scez.nl
Opgraving in Domburg 2010: www.archeologiewalcheren.nl  >projecten >gemeente Veere.