Nieuwe editie Tijdschrift Zeeland verschenen!

12 maart 2025

Literair Zeeland inspireert

Zeil als een meeuw boven het letterenlandschap van de delta en zie hoe achter de duinen al eeuwenlang het woord regeert.

Wiens woord? Schrijver en vertaler Mario Molegraaf slaat in dit nummer van Tijdschrift Zeeland zijn vleugels uit en noemt de namen. Van Adriaen Valerius tot Franca Treur. Van Jacob Cats tot Hans Verhagen.

Het verdronken Reimerswaal, de Moffenschans in Terneuzen, er waren en zijn inspiratiebronnen genoeg. Jean Guépin duikt op als een vergeten verlichter. Zeker de laatste decennia bloeien de Zeeuwse letteren als nooit tevoren.

Ze stralen in het dossier Geletterd Zeeland, met Marco Kunst, F. van Dixhoorn (zeg maar Dix), Wessel te Gussinklo, Oek de Jong, Hans Warren, Rogier de Jong, Wim Hofman, Bart Chabot.

Zes borduurwerkjes, aan het Zeeuws Genootschap geschonken in 1803, vormen in de serie ’t Is vol van schatten hier de overgang naar de afdeling essays.

Die serie verhalen opent met Zeeuwse auto nummerborden die tussen 1900 en 1906 van een Z en daarna tot 1951 van een K werden voorzien. Bob Eefting in Goes is een verwoed verzamelaar van kentekenplaten, een hobby die resulteerde in een door iedereen te raadplegen kentekensite. Eind vorig jaar werd de site overgedragen aan het Zeeuws Genoot schap.

Heksen – zo werd eeuwenlang gedacht – gingen een pact aan met de duivel en moesten vervolgd worden. Vaak was de brandstapel hun eindstation. Johan Francke dook in de wereld van de heksenvervolging in Zeeland.

De Tweede Wereldoorlog doet nog steeds de drukpersen draaien. Tobias van Gent en Hans Sakkers maakten al naam met hun boek Slag om de Schelde 1944. Binnenkort komen ze met een nieuw boek over de slag om de Schelde, maar nu in 1940. Dat is een wereld van verschil. Gerard Groeneveld traceerde foto’s die Wehrmachtsoldaten tijdens de bezetting in Nederland maakten; ook aan de Zeeuwse kust hadden ze hun camera paraat. Lo van Driel zocht uit hoe de bemoeienis van de Provincie in banen werd geleid rond de eerste officiële geschiedschrijving van de Tweede Wereldoorlog in Zeeland.

In Nederland heeft de natuur zelf nog steeds geen eigen rechten. In landen als Ecuador en Nieuw Zeeland is dat wel het geval. Nico Landsman mijmert aan de oever van de Westerschelde en vindt het een goed idee om de rechten van onze Scheldes te erkennen.

Herman Johannes van der Weele (1852-1930) uit Middelburg was in zijn tijd een gerespecteerd kunstschilder. Zo bewonderde Vincent van Gogh zijn werk. Marcel van den Driest vindt het de hoogste tijd voor een herwaardering van de Zeeuwse schilder van de Haagse School.

Met de recensies van Zeeuwse boeken en de mededelingen van het KZGW zetten we een punt achter dit maartnummer van 2025 en hopen we met u op een schitterend voorjaar.

Jan van Damme, hoofdredacteur

Afbeeldingen
– Omslag Tijdschrift Zeeland 2025-1 met dichter Frans van Dixhoorn (foto: Keke Keutelaar)
Twee mapjes (l. 9,5 x b. 7 x d. 1,1 cm en l. 9,5 x b. 4,5 x d. 0,8 cm) en een speldenkussen (l. 9 x b. 8,6 x d. 0,7 cm), schenking A.C.C. Slicher, 1803. Zeeuws Museum, collectie KZGW, nrs B191-57, B191-56, B191-58.
– De Germain van de Antwerpenaar M. Ortmans, met 3 platen: een Belgische (59), een Rijksnummer (340) en een Zeeuwse (Z28).
– Pijniging van de ‘ketterse’ wederdoper Joos Joosz. in de gevangenis te Veere, kopergavure van Jan Luyyken (1649-1712), Zeeuws Archief, collectie KZGW ZI-III-0029.
– Nederlandse dienstplichtigen in de houding op de binnenplaats voor de Bomvrije Kazerne in Vlissingen in de mobilisatietijd. Foto uit In Zeeland werd doorgevochten.
– Kaartje bij het essay van Nico Landsman.
– H.J. van der Weele, Hout laden, olieverf op doek, 58 cm x 85,5 cm, Teylers Museum, Haarlem. Foto: Szilas. Wikimedia Common.
– De vijf boeken die worden besproken.