KZGW haalt akte uit 1323 naar Zeeland. Te zien in het Zeeuws Museum tot 8 januari 2023.

3 oktober 2022

(PZC, 3 oktober 2022)
De originele akte van de Vrede van Parijs uit 1323 is zaterdag 1 oktober 2022 in het Zeeuws Museum in Middelburg onthuld. Met het verdrag kwam een einde aan een eeuwenlang conflict tussen Vlaanderen en Holland over het bezit van Zeeland.

Het document werd tijdens de Genootschapsdag van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen (KZWG) onthuld door commissaris van de Koning Han Polman en zal tijdelijk te zien zijn in een kleine expositie in het Zeeuws Museum.

Behalve de akte zijn ook diverse andere voorwerpen te zien, zoals het Poortersboek, een munt geslagen in 1303 in Middelburg en kanonskogels uit Zierikzee.

Volg hieronder het mini-symposium rondom de onthulling van de akte op 1 oktober 2022:

In die plaats werd een hevige strijd geleverd. De Vlamingen wilden behalve Zeeland Bewestenschelde met Middelburg als hoofdstad ook Zeeland Beoostenschelde met Zierikzee als hoofdstad inlijven. Maar de stad verzette zich daartegen. Tot drie keer toe werd Zierikzee zonder succes belegerd. De Franse vloot schoot te hulp en voor de poorten van de stad werd in 1304 een heuse zeeslag uitgevochten op de Gouwe, een belangrijke Middeleeuwse vaarverbinding tussen Schouwen en Duiveland. De Vlamingen trokken aan het kortste eind en er kwam een einde aan de jarenlange overheersing door Vlamingen in de regio.

Die overwinning en het verzet dat daaraan vooraf ging liggen aan de basis van de Vrede van Parijs. Het verdrag maakte op 6 maart 1323 een einde aan het conflict tussen Vlaanderen en Holland over het bezit van Zeeland. Bewesten- en Beoostenschelde werden samengevoegd en het werd een bestuurlijke eenheid, een Graafschap. Die gebeurtenis kan gezien worden als de geboorte van de provincie zoals we die vandaag de dag kennen. In maart 2023 precies zevenhonderd jaar geleden.

Frans Picardisch Dialect
De originele akte is teruggevonden in Archives Départementales du Nord in Lille en is geschreven in het oud Frans Picardisch dialect. De Stichting Vrienden Erfgoed Zierikzee heeft de oorkonde vertaald in modern Nederlands. Verschillende thema’s komen aan bod zoals de bestuurlijke indeling van gebieden maar ook de vrije doorvaart en doortocht ten behoeve van de handel. Voor de precieze verdeling van betwiste gebieden werden landmeters ingezet.

In de aanhef van het verdrag staat te lezen: ‘Aan allen die deze woorden zullen lezen en horen, wees gezegend Willem, graaf van Henegouwen, van Holland, van Zeeland en heer van Friesland, en Lodewijk, graaf van Vlaanderen en van Nevers’. Van links naar rechts zijn de zegels van graaf Willem III, graaf Lodewijk I en van de steden Valencijn (Valenciennes), Bergen (Mons), Malbuse (Maubeuge), Binche, Dordrecht, Zierikzee, Middelburg, Delft, Leiden en Haarlem te zien. Die van de Vlaamse steden Gent, Brugge en Ieper aan de rechterkant ontbreken. Waarom dat is, is niet bekend.

Tekst: Wendy de Jong, foto boven: Lex de Meester

Klik hier voor de volledige tekst van de akte in het Nederlands, Frans en Engels.