Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen

Online Mini-symposium ‘Jacob Hendrik Schorer (1760-1822), een Zeeuwse bestuurder in crisistijd’

Dit symposium werd op woensdag 18 november 2020 georganiseerd naar aanleiding van de presentatie van het boek Jacob Hendrik Schorer (1760-1822), een Zeeuwse bestuurder in crisistijd door Jan Zwemer (deel 19 in de reeks Werken van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen).Het eerste exemplaar werd uitgereikt aan Hugo Schorer, scheidend voorzitter van het Genootschap en nazaat van Jacob Hendrik. Gastheer was Peter van Druenen, de nieuwe voorzitter van het Genootschap.

Alle lezingen zijn online te bekijken (zie hieronder). De lezingen van Jeanine Dekker en Mart Rutjes hebben de vorm gekregen van de zogenaamde ‘ZGcast‘. Dit is een nieuw concept, het best te omschrijven als een geïllustreerde podcast, waarin gesproken tekst en beeld kunnen worden gecombineerd. Op deze wijze kan informatie over de onderwerpen waarmee het Genootschap zich bezighoudt, op een eigentijdse wijze worden gepresenteerd en online bekeken en beluisterd.

Programma

Inleiding door Maarten Steenbeek, voorzitter van de Stichting Historisch Onderzoek Zeeland, de initiatiefnemer van het boek. (8 minuten)

Lezing van de auteur Jan Zwemer én de uitreiking van het eerste exemplaar door Jan Zwemer aan Hugo Schorer, nazaat van Jacob Hendrik Schorer en scheidend voorzitter van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen. (17 minuten)

ZGcast: Lezing van Jeanine Dekker, historicus: De drie dominante politieke vertogen, zoals die in de tweede helft van de 18de eeuw in Zeeland tot ontwikkeling waren gekomen en hoe deze in de Bataafs-Franse tijd tot uitdrukking kwamen. (17 minuten)

ZGcast: Lezing van Mart Rutjes, historicus: Windvanen of crisismanagers? Besturen in een overgangstijd. (13 minuten)

Over de lezingen en de lezinggevers:

Jan Zwemer:
De geschiedenis van Middelburg in de Bataafse en Franse Tijd laat zich misschien wel het best vertellen aan de hand van de belevenissen van één man, degene die gedurende deze roerige twintig jaren (1795-1814) in het brandpunt van de bestuursmacht stond. Jacob Hendrik Schorer, telg uit een regentengeslacht, maakte al deel uit van het stadsbestuur onder het oude bestel, de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. In 1814 nodigde de nieuwe Koning, Willem I, hem uit Gouverneur oftewel Commissaris des Konings van Zeeland te worden. Met Jacob Hendrik Schorer beleeft de lezer de nadagen van de Republiek, de moeizame start van de onder het toeziend oog van de Fransen ontworpen nieuwe Bataafse bewindsvormen, de komst van het eerst veelbelovende Koninkrijk Holland onder Lodewijk Napoleon, de Engelse inval en kortdurende bezetting van 1809, de inlijving bij Frankrijk en de spannende laatste winter onder Franse heerschappij van 1813/1814. Jacob Hendrik Schorer, burgemeester van Middelburg tijdens de Engelse bezetting en in het al even loodzware jaar erna, 1810, zonk soms de moed in de schoenen. Alleen vanwege zijn grote verantwoordelijkheidsgevoel bleef hij in functie. Vermoedelijk verspeelde hij er zijn gezondheid mee. Dit boek is een must voor de liefhebbers van bestuurlijke geschiedenis: het beschrijft een overgangsperiode waarin veel van wat nog steeds gangbaar is in bestuurlijk Nederland in principe zijn vorm kreeg. Ook wie geïnteresseerd is in de geschiedenis van Zeeland, mag deze biografie zeker niet missen.

Dr. Jan Zwemer (1960) is freelance historicus met een lange staat van dienst.

Lezing Jeanine Dekker:
De drie dominante politieke vertogen, zoals die in de tweede helft van de 18de eeuw in Zeeland tot ontwikkeling waren gekomen en hoe deze in de Bataafs-Franse tijd tot uitdrukking kwamen.

Dr. Jeanine Dekker publiceerde over de politieke, culturele en sociale geschiedenis van Zeeland na 1700. Ze was onder meer als eindredacteur en auteur betrokken bij het in 2013 verschenen derde deel van de Geschiedenis van Zeeland, over de periode 1700-1850, en als hoofdredacteur en auteur bij Middelburg, gezicht van de stad, dat in 2017 verscheen. Momenteel werkt zij als adviseur Erfgoed en Publiek bij Erfgoed Zeeland en heeft zij haar eigen onderneming voor historisch onderzoek, Inhistory.

Lezing Mart Rutjes:
Windvanen of crisismanagers? Besturen in een overgangstijd. De late achttiende en de vroege negentiende eeuw was een periode van grote politieke crisis en revoluties. Het hele Nederlandse staatsbestel werd in deze periode vervormd en gemoderniseerd, mede onder Franse invloed. Hoe was het om in deze tijd te besturen? Moesten regenten trouw op hun post blijven, ook als hun opvattingen niet strookten met die van de zittende machthebbers? Of moesten zij zich in die situatie afzien van bestuurlijke verantwoordelijkheid, met als gevaar dat ze zo de politieke continuïteit in gevaar brachten? In deze bijdrage gaat Mart Rutjes in op de dilemma’s waar politici zich in de late achttiende eeuw voor gesteld zagen en hoe deze werden bepaald door de revolutionaire omstandigheden van die tijd.

Dr. Mart Rutjes is universitair docent Nederlandse Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is onder andere gespecialiseerd in de geschiedenis van het Nederlandse Revolutietijdvak (1780-1815), waarover hij onder meer het boek Door gelijkheid gegrepen. Democratie, burgerschap en staat in Nederland (1795-1801) publiceerde. Momenteel houdt hij zich bezig met een geschiedenis van politieke repressie in de lange negentiende eeuw (1780-1914).